Dotarłeś do etapu rozmowy kwalifikacyjnej, wymarzona praca jest w zasięgu ręki… Przed Tobą największe wyzwanie, spotkanie oko w oko z rekruterem i odpowiadanie na szereg pytań… Niektóre z nich powodują u kandydatów szczególnie duży stres, a odpowiedź może postawić pod znakiem zapytania zdobycie przez kandydata upatrzonej posady. Jak na nie odpowiadać? Zapraszamy do lektury
Identyfikacja trudnych pytań
Zanim pójdziesz na rozmowę kwalifikacyjną, musisz się do niej solidnie przygotować. Brak przygotowania, postawa „jakoś to będzie…” nigdy nie wyszła żadnemu kandydatowi na dobre, a stres, który jest nieodłącznym elementem rozmowy kwalifikacyjnej, dodatkowo utrudnia sprawę. Najważniejszy etap przygotowań do rozmowy to identyfikacja pytań, które sprawią Ci szczególną trudność i nie wiesz, jak na nie odpowiedzieć, by nie przekreślić szans na zdobycie pracy. Pamiętaj, że odpowiedzi na trudne pytania warto przećwiczyć – oczywiście nie ucz się ich na pamięć, ale na przykład skorzystaj z pomocy bliskiej osoby, która wejdzie w rolę rekrutera i posłucha, jak odpowiadasz.
Oko w oko z trudnymi pytaniami – jak wygrać to starcie?
Poniżej znajdziesz pytania, których większość kandydatów nie chciałaby usłyszeć na rozmowie kwalifikacyjnej, a jednak przekornie często one się pojawiają.
1. Dlaczego odszedł Pan z poprzedniej pracy? Z jakiego powodu chce Pan zmienić pracę?
Najważniejsze w kontekście przygotowania do odpowiedzi na to pytanie jest to, żebyś sam znał na nie odpowiedź – co jest głównym powodem tego, że chcesz zmienić pracę? Jeśli jest to niesatysfakcjonujące wynagrodzenie (a często jest to główny powód zmiany pracy), możesz o tym powiedzieć, ale w odpowiedni sposób. Kandydaci boją się o tym mówić, bo uważają, że pracodawca uzna, iż tylko pieniądze są ich motywatorem. Jednak jeśli wyjaśnisz, że np. ubiegałeś się o podwyżkę, ale otrzymałeś informację, że firma nie ma na ten cel środków lub szef zwiększa ci stale zakres obowiązków bez podniesienia wynagrodzenia, to sytuacja będzie wyglądała dla rozmówcy nieco inaczej i korzystniej dla Ciebie. Dobrą odpowiedzią w przypadku pytania o powód zmiany pracy jest także stwierdzenie, że poszukujemy większej możliwości rozwoju zawodowego (ale trzeba mieć na uwadze, że rekruter może zapytać, co oznacza dla Ciebie rozwój zawodowy i w jaki sposób był realizowany w obecnej firmie i jak go widzisz w nowej), ambitniejszych zadań, nowych wyzwań.
2. Jakie są Pana mocne/słabe strony?
Jedno z pytań najbardziej nielubianych przez kandydatów. Czy słusznie? Niekoniecznie, o ile jesteś świadomy swoich mocnych i słabych stron i przemyślisz, które warto wyeksponować bądź przemilczeć na rozmowie kwalifikacyjnej. Wyobraź sobie księgowego, który mówi, że jego słabą stroną jest brak dokładności albo problemy z skupianiem się… Na rozmowie kwalifikacyjnej odpowiadając na to pytanie przywołaj taką wadę, która na danym stanowisku może nie mieć znaczenia, na przykład małomówność/introwertyzm na stanowisku analityka baz danych. Gdy opowiadasz o zaletach, przytocz przykłady z Twojego życia zawodowego (lub prywatnego, jeśli starasz się o pierwszą pracę), które potwierdzają daną cechę. Nigdy nie podawaj cech, których nie będziesz w stanie poprzeć przykładami, podobnie nie wpisuj ich do CV, bo „ładnie brzmią”. Niejeden kandydat „poległ” właśnie na tym pytaniu, gdyż na rozmowie został zapytany o swoje mocne strony, które zawarł w CV, a realnie ich nie posiada lub nie potrafi uwiarygodnić. „Jestem kreatywny”, „świetnie radzę sobie w sytuacjach stresowych” – proszę podać przykład z życia zawodowego, który to potwierdzi – bądź przygotowany na takie pytania, niemal na pewno pojawią się na rozmowie kwalifikacyjnej podczas rekrutacji na wiele różnych stanowisk.
3. Gdzie Pan widzi siebie zawodowo za 5-10 lat?
Intencją tego pytania jest zbadanie, czy stawiasz sobie realistyczne cele w karierze zawodowej, a jednocześnie czy proponowane stanowisko zgodne jest z Twoimi celami i planem rozwoju. To pytanie pozwala także rekruterowi ocenić, czy kandydat planuje związać się z firmą na dłużej. Ważne jest to, byś nie udzielił odpowiedzi typu: „za 10 lat będę miał już własną firmę” (nawet jeśli taki jest Twój plan) lub „będę leżał na plaży na Bali”. Takie odpowiedzi pokażą pracodawcy, że niekoniecznie myślisz o „zapuszczeniu korzeni” w firmie i jest ona dla Ciebie tylko kolejnym przystankiem na drodze do osiągnięcia innych celów i realizacji własnych planów. Bez obaw możesz za to powiedzieć, że myśląc o swoim rozwoju zawodowym skupiasz się na najbliższych 2-3 latach i na nie masz plan (powiązany oczywiście z firmą, do której aplikujesz). Ważne jest to, żeby pokazać przyszłemu pracodawcy, że myślisz długofalowo, masz pomysł na siebie i świadomie zarządzasz swoją karierą
4. Dlaczego powinniśmy Pana zatrudnić? Co odróżnia Pana od innych kandydatów?
Przygotowując się do odpowiedzi na to pytanie, dokładnie przeanalizuj ogłoszenie o pracę i spróbuj powiązać oczekiwania postawione przed kandydatem ze swoimi cechami i umiejętnościami. Na przykład: „jestem właściwym kandydatem, gdyż zgodnie z przytoczonymi w CV (albo w trakcie rozmowy) przykładami posiadam wysokie umiejętności analityczne, a jest to cecha, której Państwo oczekujecie od idealnego kandydata”. Przypomnij sobie swoje wszystkie sukcesy i osiągnięcia zawodowe – to jest moment, by o nich opowiedzieć. Jeśli Twoje zainteresowania są zbieżne z specyfiką działania firmy, to także będzie dodatkowy argument za Twoją kandydaturą (np. rekrutujesz się do pracy w firmie Nokia i podkreślasz, że interesujesz się nowymi technologiami).
5. Ile chciałby Pan zarabiać? Jakie są Pana oczekiwania finansowe?
To pytanie na rozmowie kwalifikacyjnej na pewno się pojawi, zazwyczaj na jej końcowym etapie. Przygotuj się do odpowiedzi na nie analizując stawki rynkowe na danym stanowisku (np. na stronie www.wynagrodzenia.pl) lub pytając znajomych zatrudnionych w podobnej funkcji. Najważniejsze jest to, by podana przez Ciebie stawka była przemyślana – zgodna po pierwsze z realiami rynkowymi, a po drugie Twoimi oczekiwaniami i potrzebami finansowymi. Bezpieczne jest podanie tzw. „widełek”, czyli kwoty minimum-makismum, za jaką jesteś gotów świadczyć pracę. Pracodawca wie, ile maksymalnie może zaproponować kandydatowi, ale nie obawiaj się „przestrzelenia” kwoty – jeśli podasz więcej, niż firma jest w stanie zaoferować, a Twoja kandydatura jest odpowiednia, pracodawca może podjąć z Tobą negocjacje. O ile oczywiście podana przez Ciebie kwota nie jest zupełnie nierealna, ale to Ci nie grozi, jeśli zapoznasz się wcześniej z funkcjonującymi stawkami rynkowymi. Pamiętaj o tym, by wyraźnie zaznaczyć, czy mówisz o kwocie brutto czy netto, przy czym najczęściej na rozmowie pada pytanie o kwotę brutto. W tym kontekście warto skorzystać z kalkulatorów wynagrodzeń, np. tutaj https://wynagrodzenia.pl/kalkulator-wynagrodzen.
6. Jak układała się Panu współpraca z poprzednimi przełożonymi i współpracownikami?
Jeśli jednym z powodów odejścia z poprzedniej pracy był konflikt z szefem lub współpracownikami, przemyśl dobrze, jak o tym opowiedzieć. Przede wszystkim nie wdawaj się w szczegóły – możesz powiedzieć o różnicy zdań albo o niesatysfakcjonującym lub wypłacanym nie na czas wynagrodzeniu jako powodach negatywnej oceny pracodawcy. Informacje o relacjach z szefem powinny być rzeczowe, pozbawione emocji i oskarżeń, nawet jeśli faktycznie ta współpraca była dla Ciebie bardzo trudna. Możesz oczywiście powiedzieć co Ci się nie podobało w dotychczasowej pracy, ale niech krytyka będzie konstruktywna. Rekruter słuchając Twojej odpowiedzi na to pytanie ocenia, czy możesz być osobą konfliktową oraz czy potrafisz współpracować i efektywnie realizować swoje zadania nawet w przypadku różnicy zdań z przełożonym lub współpracownikami (a te zdarzają się w każdym zespole i są czymś naturalnym).
Nie daj się zaskoczyć – słonie w aucie, czyli pytania kreatywne
Zdarza się, że rekruterzy pytają o coś zupełnie niezwiązanego ze stanowiskiem, na które aplikujesz i mocno nietypowego. Tego typu pytanie może wzbudzić w Tobie różne emocje, od irytacji po rozbawienie. Bo jak byś zareagował, gdyby na przykład po pytaniu o Twoje plany zawodowe rekruter zapytał, dlaczego studzienki kanalizacyjne mają okrągłe pokrywy? Albo ile słoni zmieści się do auta? Inne tego typu pytania to na przykład: Jaki kąt tworzą między sobą wskazówki zegara kwadrans po trzeciej?, Proszę podać 10 ciekawych zastosowań dla szklanki, która stoi przed Panią/Panem, Proszę sprzedać mi ten długopis. Na większość tego typu pytań nie ma jednej, poprawnej odpowiedzi, ich cel to po pierwsze sprawdzenie Twojej reakcji w sytuacji niespodziewanej, stresowej (może to mieć znaczenie szczególnie przy rekrutacji na stanowiska sprzedażowe, związane z obsługą klienta), a po drugie Twojej kreatywności i refleksu. Twoje odpowiedzi i reakcja na tego rodzaju pytania mogą powiedzieć rekruterowi więcej o Tobie, niż wypowiedzi na tematy związane stricte z stanowiskiem, o które się ubiegasz. Wybierając się na rozmowę kwalifikacyjną, miej na uwadze, że może Cię spotkać taka niespodzianka, a dzięki temu jesteś w stanie zareagować tak, by nie „spalić” swojej kandydatury.
Joanna Handziak-Buczko
doradca kariery
Bezpieczna przystań
Wyłączna odpowiedzialność za wyrażone opinie spoczywa na autorze i Komisja Europejska oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ponoszą odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji
