Ubezpieczenie zdrowotne jest podstawową przesłanką dla cudzoziemca, który planuje przenieść swój pobyt na terytorium Polski. Jednakże w praktyce dość często powstają liczne pytania związane z koniecznością posiadania ubezpieczenia i warunków leczenia dla obcokrajowców. Fundacja Ukraina wspólnie z Piotrem Potockim stworzyli artykuł, który wyjaśni wszystkie aspekty dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego cudzoziemców!
Najczęstsze wyszukane życzenia składane drugiej osobie w Polsce przy niemal każdej okazji brzmią zwykle: „Zdrowia, zdrowia i pieniędzy, bo jak zdrowie jest najważniejsze”. Mądrość ludowa bywa nieoceniona, dlatego i do tych życzeń nie można mieć żadnych zastrzeżeń.
Zasady nabywania i utrzymywania statusu ubezpieczonego na terytorium Polski
Jednakże czasami zdarza się, że tego przysłowiowego zdrowia zaczyna brakować. Na taki właśnie wypadek należy się przygotować i zabezpieczyć tak, aby nie zaskoczyły nas koszty ewentualnego leczenia. Z tego też powodu, w tym artykule czytelnik będzie mógł znaleźć najważniejsze informacje dotyczące zasad nabywania i utrzymywania statusu ubezpieczonego na terytorium Polski, tak aby ewentualna choroba i jej konsekwencje nie były już nigdy przykrą niespodzianką.
Choroby i nieszczęśliwe wypadki to nasza przykra codzienność, dlatego musimy pamiętać, że przebywając na terytorium Polski, dla własnego bezpieczeństwa cudzoziemiec powinien cały czas podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu i to nie tylko na wypadek podjęcia leczenia, ale również ze względu na ustawowy obowiązek, który musi spełnić. Z tego powodu cudzoziemiec wjeżdżający do Polski powinien posiadać podróżne ubezpieczenie medyczne albo prawo do ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce.
30.000 euro – minimalna kwota ubezpieczenia dla cudzoziemca
Oznacza to, że cudzoziemiec przekraczający granicę na podstawie wizy w celu wykonywania pracy, który nie podlega jeszcze ubezpieczeniu zdrowotnemu z jakiegoś innego tytułu (np. nie pracuje jeszcze w Polsce lub nie jest członkiem rodziny osoby pracującej) obowiązany jest posiadać i okazywać dowód ubezpieczenia medycznego o minimalnej kwocie ubezpieczenia w wysokości 30.000 euro, ważnego do dnia uzyskania przez niego ubezpieczenia zdrowotnego, pokrywającego wszelkie wydatki, które mogą wyniknąć podczas pobytu w Polsce, w związku z koniecznością podróży powrotnej z powodów medycznych, potrzebą pilnej pomocy medycznej, nagłym leczeniem szpitalnym lub ze śmiercią. Uprzedzając ewentualne pytanie, warto dodać, że kwota 30.000 euro, to nie cena ubezpieczenia medycznego, ale maksymalna wartość świadczeń opieki zdrowotnej, jakie cudzoziemiec może otrzymać. Sam koszt uzyskania takiego ubezpieczenia jest oczywiście znacznie niższy.
Podkreślić trzeba także, iż brak środków finansowych wystarczających na pokrycie kosztów planowanego pobytu oraz podróży powrotnej do państwa pochodzenia, lub brak dokumentu potwierdzającego posiadanie ubezpieczenia medycznego stanowi przesłankę wydania wobec cudzoziemca decyzji o zobowiązaniu go do powrotu. Tylko wyjątkowo – i w wypadkach zagrożenia zdrowia – można takiego cudzoziemca nie przekazywać do państwa trzeciego i zapewnić mu leczenie, którego koszt pokryje polska administracja.
Ponadto, jeżeli to tylko możliwe, należy pamiętać, że przebywając już w Polsce, cudzoziemiec powinien stale podlegać ochronie ubezpieczeniowej, co pozwoli mu bez widma bankructwa i strachu korzystać ze świadczeń opieki medycznej, oraz jest to warunek jego dalszego legalnego pobytu na terytorium RP.
Przechodząc do rzeczy, do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie mają prawo osoby objęte powszechnym – obowiązkowym – lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. W szczególności należy zaznaczyć, iż cudzoziemcy nieposiadający obywatelstwa państwa członkowskiego UE, EFTA lub EOG (np. obywatele Ukrainy), którzy przebywają na terytorium RP na podstawie wizy w celu wykonywania pracy, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, lub zgody na pobyt tolerowany również korzystają z dobrodziejstwa ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
Kto nie musi mieć „własny” tytuł ubezpieczenia?
Ponadto osobami ubezpieczonymi są również uczniowie, studenci, doktoranci oraz zamieszkujący na terytorium RP członkowie rodzin osób posiadających własny tytuł do ubezpieczenia. Członkowie rodzin tych osób niejako „korzystają” z ubezpieczenia np. pracownika lub studenta i sami nie muszą uzyskiwać „własnego” tytułu ubezpieczeniowego.
Pod pojęciem członka rodziny rozumie się:
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
- małżonka,
- wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym, tj. zamieszkujące z ubezpieczonym.
Wyżej wymienione podmioty, chociaż same nie posiadają samodzielnego tytułu ubezpieczeniowego, to bezpiecznie korzystać z leczenia i hospitalizacji.
Podsumowując, osoby posiadające tytuł do opieki ubezpieczeniowej i przykładowo uiszczający w wynagrodzeniu odpowiednie składki, a także członkowie ich rodzin mogą w sytuacji choroby lub nieszczęśliwego wypadku skorzystać z takich samych świadczeń jak obywatele polscy, tj. w szczególności świadczeń:
- podstawowej opieki zdrowotnej,
- ambulatoryjnej opieki specjalistycznej,
- leczenia szpitalnego,
- rehabilitacji leczniczej,
- leczenia stomatologicznego,
- zaopatrzenia w wyroby medyczne i w leki.
483,46 zł – obecna kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne
Niemniej jednak czasami może zdarzyć się, iż z różnych przyczyn cudzoziemiec utraci prawo do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji nie powinien jednak załamywać rąk i niezwłocznie ubezpieczyć się dobrowolnie w odpowiednim regionalnym oddziale NFZ. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie dobrowolne stanowi kwota deklarowanego miesięcznego dochodu takiego cudzoziemca, nie niższa jednak od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Co do zasady miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi wówczas 483,46 zł i co najmniej taką kwotę powinien płacić ubezpieczony. Warto nawet opłacać składkę na ubezpieczenie dobrowolne, pomimo chwilowego nieosiągania żadnych dochodów.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
Składając pisemny wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Oddziale Wojewódzkim NFZ, należy przedstawić dokument tożsamości oraz dokument wskazujący datę zakończenia poprzedniego ubezpieczenia. Może nim być np. świadectwo pracy lub zaświadczenie z zakładu pracy potwierdzające zakończenie ubezpieczenia oraz ostatni raport miesięczny o składkach (druk ZUS RMUA).
Na podstawie wniosku o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne zawierana jest umowa, która uprawnia ubezpieczonego i uprawnionych członków rodziny (których wymieniono powyżej) do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, pod warunkiem terminowego opłacania składki. Umowa zawierana jest na czas nieokreślony. W przypadku gdy okres nieskładkowy, w którym cudzoziemiec nie był ubezpieczony, wyniósł 3 miesiące lub więcej, objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej w odpowiedniej wysokości, jednakże uzasadnionych przypadkach ubezpieczony może wystąpić do Dyrektora Oddziału NFZ z wnioskiem o odstąpienie od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożenie jej na raty. Wniosek o odstąpienie od pobieranie opłaty dodatkowej może być motywowany w szczególności trudną sytuacją finansową ubezpieczonego.
Leczenie koronawirusa dla obcokrajowca
W obecnym czasie powszechnej pandemii wirusa SARS-CoV-2 (koronawirusa) sen z powiek spędza wszystkim kwestia usuwania negatywnych skutków tej choroby oraz innych chorób zakaźnych. W takiej sytuacji dobrą wiadomością jest, iż Polska zapewnia każdej osobie przebywającej na terytorium RP podstawową opiekę w tym zakresie, niezależnie od posiadanego obywatelstwa lub objęcia ochroną ubezpieczeniową. W celu zapobiegania oraz zwalczania zakażenia koronawirusem i rozprzestrzeniania się choroby COVID-19, osoby, podejrzane o zakażenie lub zachorowanie, narażone na zakażenie przez styczność z osobami zakażonymi, chorymi lub materiałem zakaźnym, obowiązkowo podlegają nieodpłatnie, m.in.:
- badaniom sanitarno-epidemiologicznym,
- hospitalizacji,
- izolacji,
- izolacji w warunkach domowych,
- kwarantannie,
- nadzorowi epidemiologicznemu.
Z tego też powodu cudzoziemiec, który podejrzewa u siebie zakażenie koronawirusem powinien niezwłocznie skierować się na badania, nie bojąc się poniesienia kosztów ewentualnego leczenia lub hospitalizacji.
Podsumowując, niezwykle ważne jest, aby przebywając na terytorium Polski pamiętać o ubezpieczeniu zdrowotnym, ponieważ pozwoli to uniknąć przykrej finansowej niespodzianki, gdyby zaszła konieczność skorzystania z leczenia, a także jest warunkiem legalnego pobytu w Polsce.
Bądź w kontakcie z Fundacją Ukraina!
W razie pytan na temat zawarcia umowy ubezpieczeniowej dla obcokrajowca w Polsce prosimy skontaktować się ze specjalistami Fundacji Ukraina za pośrednictwem sieci społecznościowych.
Facebook: https://www.facebook.com/CUKR.Wroclaw/ i https://www.facebook.com/fundacja.ukraina/.
Instagram: https://www.instagram.com/cukr.wroclaw/
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCS9Afcq5gYybQwMTOvfeGXg.
Artykuł powstał w ramach projektu reSTART, który jest współfinansowany z Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz budżetu państwa.
Bezpieczna przystań
Wyłączna odpowiedzialność za wyrażone opinie spoczywa na autorze i Komisja Europejska oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ponoszą odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji
