Labor offices are public institutions whose task is to use various aid instruments to reduce unemployment. In Poland, there are both voivodeship and poviat labor offices (PUP) and their branches. From the point of view of the employer who wants to employ a foreigner and the foreigner himself, it is more important to know the functioning of poviat labor offices. This article explains the entire system of operation of employment offices.
Struktura funkcjonowania urzędów pracy
Urzędy pracy to instytucje publiczne, których zadaniem jest wykorzystanie różnych instrumentów pomocowych w celu ograniczenia bezrobocia. W Polsce funkcjonują zarówno wojewódzkie, jak i powiatowe urzędy pracy (PUP) oraz ich filie. Mimo wspólnego członu nazwy, ich role są nieco inne: powiatowe urzędy pracy pośredniczą między potencjalnymi pracownikami, rejestrują osoby bezrobotne, przyznają zasiłki itp. Urzędy powiatowe podlegają bezpośrednio pod wojewódzkie, które z kolei mają za zadanie zaplanowanie regionalnych działań na rzecz zatrudnienia, przygotowują statystyki dotyczące bezrobocia i zatrudnienia w danym województwie, prowadzą centra informacji i planowania kariery zawodowej.
Działania Powiatowego Urzędu Pracy
Z punktu widzenia pracodawcy chcącego zatrudnić cudzoziemca oraz samego obcokrajowca, istotniejsza jest znajomość funkcjonowania powiatowych urzędów pracy.
Jednym z zadań PUP jest wpisywanie do specjalnej ewidencji oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, złożonych uprzednio przez pracodawcę zainteresowanego zatrudnieniem cudzoziemca z krajów takich, jak Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukraina. W przypadku tej procedury (możliwej tylko w przypadku pracy przez max 6 miesięcy kalendarzowych w ciągu kolejnych 12 i z wyłączeniem prac sezonowych) nie jest przeprowadzany tzw. test rynku pracy, co znacznie skraca proces legalizacji zatrudnienia. Oświadczenia mogą być składane drogą elektroniczną, listową lub osobiście, jednak dany urząd pracy może mieć swoje wytyczne w tym zakresie, dlatego warto to wcześniej zweryfikować. PUP we Wrocławiu przyjmuje oświadczenia składane wyłącznie drogą elektroniczną poprzez stronę praca.gov.pl, a w tym przypadku niezbędne jest posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Warto pamiętać, że w sprawach dotyczących zatrudniania cudzoziemców pracodawca może ustanowić pełnomocnika, co może mieć znaczenie także z uwagi na fakt, że odbiór oświadczenia opatrzonego urzędową pieczęcią odbywa się już w siedzibie urzędu. Urzędy pracy przyjmują także wnioski o wydanie zezwolenia na pracę sezonową, decyzja w tej kwestii podejmowana jest przez starostę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy.
Rejestracja statusu osoby bezrobotnej i osoby poszukującej pracy
W przypadku utraty pracy przez cudzoziemca, który ma zalegalizowany pobyt w Polsce, może on zwrócić się do powiatowego urzędu pracy o pomoc, jednak by ją uzyskać w pełnym zakresie, musi zostać zarejestrowany jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy. By uzyskać status osoby bezrobotnej, trzeba legitymować się jednym ze wskazanych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy tytułów pobytowych, m.in. statusem uchodźcy, zezwoleniem na pobyt stały, zezwoleniem na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela polskiego lub zezwoleniem na pobyt czasowy i pracę lub wizę wydaną w celu wykonywania pracy pod warunkiem, że bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotni byli nieprzerwanie zatrudnieni w Polsce przez okres co najmniej 6 miesięcy. Cudzoziemiec zarejestrowany jako osoba bezrobotna może otrzymać zasiłek pieniężny, jeśli przebywa w Polsce na podstawie jednego z wymienionych powyżej tytułów pobytowych oraz spełnia warunki nabycia tego prawa określone w ww. ustawie oraz aktach wykonawczych do niej, które co do zasady obejmują obowiązek wykonywania pracy i opłacania składek na Fundusz Pracy łącznie przez 365 dni w okresie 18 miesięcy przed dniem rejestracji jako osoba bezrobotna. Co istotne, cudzoziemiec zarejestrowany w PUP będzie podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu, a tym samym mieć dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej. Może także skorzystać nieodpłatnie ze szkoleń oferowanych przez PUP, w tym kursów języka polskiego dla cudzoziemców. Jeżeli brak jest podstaw prawnych do rejestracji jako osoba bezrobotna, obcokrajowiec może zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy, co umożliwia skorzystanie z różnych usług świadczonych przez urzędy pracy, m.in. z pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego.
Warto pamiętać, że prawo do korzystania ze świadczeń i usług rynku pracy jest uzależnione od rodzaju tytułu pobytowego, który obcokrajowiec w danej chwili posiada i przysługuje tylko w okresie jego ważności. W przypadku cofnięcia wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy lub upływie okresu ważności tych dokumentów cudzoziemiec automatycznie traci status bezrobotnego lub poszukującego pracy.
Bezpieczna przystań
Wyłączna odpowiedzialność za wyrażone opinie spoczywa na autorze i Komisja Europejska oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ponoszą odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji
