Już coraz bliżej okres rozliczenia podatków, który martwi większośc migrantów w Polsce, iż prawidłowe rozliczenie podatkowych deklaracji stanowi wyzwanie dla każdego. Aby ułatwić ten proces zaprosiliśmy eksperta od podatków, Jana Pietrzak przybliżyć cudzoziemcom najpopularniejsze pytania o podatkach. Zapraszamy do lektury artykułu.
Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie cudzoziemcom z jakimi podatkami mogą mieć do czynienia w Polsce i jakie potencjalne obowiązki mogą na nich ciążyć.
Rezydencja podatkowa
O tym, czy cudzoziemiec musi płacić podatek w Polsce decyduje to, czy jego miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium RP. Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę, która:
– posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych, czyli np. gdzie pracuje, gdzie przebywa najbliższa rodzina itp.) lub
– przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Cudzoziemcy, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, zarówno tych uzyskiwanych w Polsce, jak i za granicą.
Jeśli obcokrajowiec nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, musi zapłacić podatek tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
Deklaracje podatkowe
Płacenie w Polsce podatków przez cudzoziemców wiąże się ze składaniem zeznań podatkowych. Osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce składają deklaracje do urzędu skarbowego zgodnie z adresem zamieszkania, natomiast cudzoziemcy podający zagraniczny adres powinni złożyć zeznanie w urzędzie skarbowym właściwym do spraw opodatkowania osób zagranicznych. W praktyce od 2019 roku zeznania można składać logując się na portalu Twój E-PIT.
Każdy cudzoziemiec, podejmujący pracę zarobkową w Polsce, musi złożyć deklarację podatkową, by rozliczyć się ze swojego wynagrodzenia. Aby to zrobić, należy oczywiście podać rodzaj świadczonej pracy (umowa o pracę, zlecenie, dzieło), a co najważniejsze trzeba określić długość pobytu obcokrajowca w Polsce i jego certyfikat rezydencji, który uprawnia także do przyjęcia reguł podatkowych wskazanych w określonej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Czym jest certyfikat?
Certyfikat rezydencji to dokument o miejscu zamieszkania cudzoziemca dla celów podatkowych wydany przez właściwy organ administracji podatkowej. Od powyższych kwestii (długość pobytu cudzoziemca w kraju i statusu rezydencji) będzie zależeć, czy obcokrajowiec będzie podlegać w Polsce ograniczonemu, czy też nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tzn. w jakim organie skarbowym będzie rozliczać się od całości swoich dochodów (przychodów): czy tylko w polskim, czy tylko w państwa pochodzenia, czy w obu naraz.
Co decyduje o opodatkowaniu dochodów w jednym bądź drugim kraju?
Od długości pobytu cudzoziemca w Polsce zależy to, w jakim kraju jego dochody będą podlegały opodatkowaniu. Jeżeli obcokrajowiec przebywa w Polsce minimum 184 dni i więcej w roku podatkowym, będzie rozliczany jako polski podatnik. Jeśli posiada umowę o pracę, to również będzie traktowany jako obywatel Polski. To jednak nie wszystko. Należy również określić, w jakim kraju znajduje się dla obcokrajowca jego tzw. centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Tutaj bierze się pod uwagę takie sprawy jak np. to, czy cudzoziemiec wyjeżdża w celach zarobkowych do innego kraju z całą rodziną, a w przypadku osoby samotnej określa się miejsce jej powiązań towarzyskich, przynależność do organizacji, czy np. uprawiane hobby.
Natomiast centrum interesów gospodarczych wskazuje oczywiście na miejsce prowadzenia działalności zarobkowej. Jeśli również ośrodek interesów życiowych cudzoziemca zostanie określony w Polsce, to rozliczanie podatku będzie odbywać się zgodnie z polskimi przepisami prawa.
Spełnienie jednego z powyższych kryteriów musi potwierdzić sam obcokrajowiec, bo wówczas będzie można zastosować względem niego krajowe przepisy rozliczeniowe.
Co w przypadku pracy zdalnej dla polskiego pracodawcy z kraju pochodzenia cudzoziemca?
W tym przypadku należy rozróżnić dwie sytuacje:
- a) praca zdalna wykonywana przez cudzoziemca na podstawie umowy o pracę;
- b) praca zdalna wykonywana przez cudzoziemca na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Za dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów, uważa się w szczególności dochody (przychody) z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia.
W przypadku świadczenia pracy zdalnej na podstawie umowy o pracę duże znaczenie ma fakt, czy Rzeczpospolita Polska ma zawartą z państwem cudzoziemca umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Generalną zasadą jest to, że wynagrodzenia osoby mającej miejsce zamieszkania w danym państwie podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca jest wykonywana w drugim państwie. Wówczas otrzymane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie. Państwo rezydencji stosuje wówczas odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania.
Jeżeli cudzoziemiec ma stałe miejsce pracy poza granicami Polski (centrum interesów życiowych) lub wykonuje poza Polską pracę ponad 183 dni w skali roku podatkowego, wówczas rozliczeń dokonuje w państwie miejsca zamieszkania. Jednakże, co warto podkreślić, każda sprawa kwestii ubezpieczeniowo-podatkowych cudzoziemca podlega rozpoznaniu odrębnie.
Co jeśli cudzoziemiec ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce, a np. wyjechał na kilka miesięcy (do 6 miesięcy w ciągu roku) do ojczystego kraju i stamtąd wykonuje pracę zdalną?
Wówczas polski pracodawca jest zobowiązany do poboru oraz wpłacania na rachunek urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od uzyskanego przez cudzoziemca dochodu z pracy, przesłania do urzędu skarbowego do końca stycznia następnego roku zbiorczej deklaracji rocznej PIT-4R. przygotowania informacji PIT-11 o dochodach oraz pobranych zaliczkach dla pracownika i urzędu skarbowego do końca lutego roku następnego.
W przypadku umów zlecenia czy umów o dzieło wykonywanie pracy przez cudzoziemca traktowane jest jako działalność wykonywana osobiście. Od przychodów uzyskanych przez nierezydentów na terytorium Polski z tego typu działalności pobiera się podatek w formie ryczałtu – w wysokości 20% przychodu (bez pomniejszania przychodu o koszty i składki ZUS).
Powyższy przepis należy stosować w duchu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Kiedy można z nich skorzystać?
Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Jeśli zatem pracownik cywilnoprawny przedstawi zatrudniającemu certyfikat rezydencji swojego kraju, a z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wynika, że uzyskany przez niego przychód podlega opodatkowaniu wyłącznie za granicą, to wówczas polski pracodawca-zleceniodawca nie jest zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku w wysokości 20% od wypłaconych mu przychodów. Jedyną jego powinnością jest przesłanie do końca lutego następnego roku zleceniobiorcy oraz urzędowi skarbowemu właściwemu ds. opodatkowania osób zagranicznych imiennej informacji IFT-1R.
Czy tylko PIT?
Poza podatkiem dochodowym cudzoziemcy mogą mieć najczęściej do czynienia z podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) oraz podatkiem od spadków i darowizn (PSD).
PCC to podatek, który musi ponieść każdy, kto dokonał czynności prawnych (zakupu) i nie opłacił przy tym podatku VAT. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w przypadku zakupu samochodu używanego, dzieł sztuki czy nieruchomości z rynku wtórnego.
PSD jest podatkiem, który dotyczy osób otrzymujących spadek bądź darowiznę. Jeśli wzbogacenie pochodzi od najbliższej rodziny to istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia.
Trzeba jednak pamiętać, żeby w terminie 6 miesięcy zgłosić otrzymany spadek/darowiznę do odpowiedniego urzędu skarbowego na przewidzianym do tego druku.
Co grozi za niepłacenie podatków?
Każdy podatnik (niezależnie od obywatelstwa) jest zobligowany do zapłaty podatków w terminie oraz w odpowiedniej wysokości. A tam, gdzie obowiązki, tam też kary za ich niespełnienie. W tym przypadku jednak, mogą one być naprawdę poważne. W sytuacji uporczywego nieregulowania zobowiązań podatkowych, możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej skarbowej i zostać ukarani karą grzywny.
Bądź w kontakcie z Fundacją Ukraina!
Obserwujcie nas, aby być na bieżąco ze wszystkimi projektami i wydarzeniami Fundacji Ukraina!
Facebook: https://www.facebook.com/CUKR.Wroclaw/ i https://www.facebook.com/fundacja.ukraina/.
Instagram: https://www.instagram.com/cukr.wroclaw/.
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCS9Afcq5gYybQwMTOvfeGXg.
———
Artykuł powstał w ramach projektu reSTART, który współfinansowany jest z Programu Krajowego Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz budżetu państwa.
Bezpieczna przystań
Wyłączna odpowiedzialność za wyrażone opinie spoczywa na autorze i Komisja Europejska oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ponoszą odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji
