Dzieci cudzoziemskie w polskich szkołach – co powinien wiedzieć rodzic?__

Letni odpoczynek trwa w najlepsze, jednak z każdym dniem zbliżamy się do września, a co za tym idzie – do początku nowego roku szkolnego. Fundacja Ukraina wraz z Aleksandrą Kosior – nauczycielką i asystentką międzykulturową, przygotowała artykuł, który pomoże postawić pierwsze kroki w polskim systemie edukacji. 

System edukacji w Polsce – co musisz wiedzieć? 

Edukacja w Polsce jest obowiązkowa od 7 do 18 roku życia. Polski system edukacji dzieli się na trzy etapy:  

Szkoła podstawowa – naukę w szkole podstawowej uczniowie rozpoczynają w wieku 6 lub 7 lat i trwa ona aż 8 lat. Klasa ósma kończy się egzaminem, którego wynik wpływa na wybór szkoły średniej. 

Szkoła średnia – nauka w niej trwa minimum 4 lata. Wyróżniamy kilka typów szkół średnich, które uczniowie mogą wybrać według swoich predyspozycji i zainteresowań: liceum ogólnokształcące (4 lata), technikum (5 lat), szkoła branżowa (I stopnia – 3 lata, II stopnia – 2 lata). Po ukończeniu liceum i technikum uczeń ma prawo zdać egzamin maturalny. 

Uczelnia wyższa – na naukę na uczelniach mogą zdecydować się uczniowie, którzy ukończyli szkołę średnią i zdali Maturę. 

Szkoły prywatne a publiczne – którą wybrać? 

Jest wiele typów szkół, na które można się zdecydować. Oferta edukacyjna jest tak bogata, że każdy znajdzie rozwiązanie, które spełni wszystkie potrzeby dziecka.  

Szkoły publiczne zapewnią dziecku edukację w podstawowym jej wymiarze, dając możliwość rozwijania niektórych talentów w rozszerzonym zakresie. W niektórych szkołach działają wyspecjalizowane klasy (sportowe, językowe), a także liczne zajęcia dodatkowe (bezpłatne lub płatne). W wielu z nich edukacja jest na naprawdę wysokim poziomie. 

Szkoły prywatne zapewniają uczniom edukację na nieco wyższym poziomie niż szkoły publiczne i mogą dostarczyć dodatkowych korzyści (egzaminy międzynarodowe, wyjazdy zagraniczne). Istnieje wiele typów szkół niepublicznych. Wśród nich znajdziemy między innymi:  

• Szkoły międzynarodowe 
• Szkoły IB (oparte na międzynarodowym programie International Baccalaureate) 
• Szkoły Montessori 
• Szkoły językowe 
• Szkoły wyznaniowe 
• Placówki kształcenia specjalnego 

Należy jednak pamiętać, że szkoły niepubliczne naliczają opłaty za kształcenie w ich placówkach. 

Jak zapisać dziecko do szkoły publicznej? 

W szkole podstawowej obowiązuje rejonizacja. Oznacza to, że o przyjęciu do danej szkoły decyduje miejsce zamieszkania. Począwszy od klasy I do klasy VIII szkoły podstawowej uczniowie przyjmowani są do szkół obwodowych z urzędu oraz na podstawie dokumentów. Przy zapisie do szkoły rejonowej należy przedstawić dokument potwierdzający zamieszkanie w danym rejonie (umowa najmu, umowa kupna mieszkania, oświadczenie osoby, u której mieszka rodzina dziecka). 

Jeśli chcemy zapisać dziecko do innej szkoły podstawowej, która nie jest szkołą rejonową dziecka, uczniowie są przyjmowani na podstawie dokumentów, pod warunkiem, że w danej szkole są wolne miejsca. W niektórych szkołach zdarza się, że dyrektor zaprasza dziecko wraz z rodzicami na rozmowę kwalifikacyjną, żeby poznać ucznia, co często pomaga w podjęciu decyzji o przyjęciu. Jeśli chcemy zapisać dziecko do szkoły lub klasy dwujęzycznej, sportowej lub międzynarodowej, oprócz dokumentów i rozmowy z dyrekcją, dziecko czekają testy sprawnościowe lub językowe. 

Do szkół średnich młodzież przyjmowana jest na podstawie wyników w nauce i potwierdzających je dokumentów. Oprócz ocen na świadectwie oraz wyników egzaminów brane są pod uwagę konkursy przedmiotowe, udział w zawodach sportowych oraz działalność społeczna i wolontaryjna. Wszystkie działania powinny być udokumentowane (dyplomy, zaświadczenia). 

Jak przygotować dziecko do nauki w polskiej szkole? 

Zmiana szkoły zawsze jest trudna dla dziecka, a już szczególnie jeśli jest to całkowita zmiana środowiska kulturowego i językowego. Co można zrobić, żeby pomóc dziecku w pierwszych tygodniach nauki w nowej szkole? 

1. Zadbaj o język. Przynajmniej podstawowa znajomość języka polskiego pomoże dziecku poradzić sobie w nowej sytuacji. Warto pomyśleć o wakacyjnych kursach językowych, materiałach dostępnych online lub korepetycjach. 
2. Wiedza to podstawa. Dowiedz się jak najwięcej o systemie edukacji w nowym kraju. Dzięki temu przygotujesz dziecko do tego, co zastanie w nowej szkole. Czytasz ten artykuł? To świetny pierwszy krok!  
3. Skontaktuj się ze szkołą. Umów się z dyrekcją i porozmawiaj o zasadach obowiązujących w danej szkole. Możliwe, że dyrekcja zaproponuje wcześniejsze spotkanie z wychowawcą klasy lub nauczycielem wspierającym uczniów obcojęzycznych. To znacznie ułatwi start Twojemu dziecku. 
4. Weź pod uwagę zdanie specjalistów. Twoje dziecko rocznikowo powinno być w klasie 6, a dyrekcja proponuje klasę 5? Warto przemyśleć takie rozwiązanie. Pamiętaj, że w szkołach pracują doświadczeni pedagodzy, którzy wielokrotnie pomagali uczniom cudzoziemskim. Oni wiedzą, co jest dobre dla Twojego dziecka. Korzystaj również z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznych, jeśli zalecają to nauczyciele. Dzięki temu będą mogli pomóc uczniowi, który potrzebuje dodatkowego wsparcia. 
5. Zaangażuj się. Od pierwszych dni staraj się uczestniczyć w życiu szkoły i zachęcaj do tego swoje dziecko (oczywiście, jeśli tylko ma na to ochotę, nic na siłę!).  

Czy uczniowie cudzoziemscy mogą liczyć na dodatkową pomoc? 

Pomoc dla uczniów, którzy przybyli z zagranicy jest organizowana na szczeblu ogólnokrajowym, ale również lokalnym, który różni się zależnie od miejsca zamieszkania.  

Dodatkowe lekcje. Każdy obcokrajowiec ma prawo do dodatkowych lekcji języka polskiego jako obcego (2 godziny w tygodniu), a także do zajęć wyrównawczych z przedmiotów, z którymi ma trudności, ponieważ program nauczania z poprzedniej szkoły znacznie różni się od obowiązującego w szkole, do której chodzi dziecko (1 godzina w tygodniu). 

Wrocław, jako miasto spotkań, ciągle stara się poszerzać ofertę pomocy dla uczniów obcojęzycznych. Działania miasta są bardzo szerokie – od doraźnej pomocy uczniom po specjalistyczne szkolenia dla nauczycieli, którzy będą pracowali z cudzoziemcami. Najważniejsze inicjatywy, z których możesz skorzystać we wrocławskich szkołach:  

Klasy przygotowawcze. We Wrocławiu klasy przygotowawcze znajdziemy w 6 szkołach podstawowych i jednej szkole średniej. Do klasy przygotowawczej chodzą dzieci obcojęzyczne, które rozpoczynają naukę w polskiej szkole. W takiej klasie dzieci mają większą liczbę zajęć z języka polskiego, uczą się codziennej komunikacji, ale też słów i wyrażeń z matematyki, przyrody, historii i innych przedmiotów. Poznają polską kulturę, biorą udział w lekcjach tematycznych i zajęciach integracyjnych, dzięki którym lepiej poznają miasto i najbliższą okolicę. Nauka w klasie przygotowawczej trwa od 3 do 10 miesięcy, po tym czasie dziecko będzie przeniesione do tradycyjnej klasy w szkole rejonowej lub innej wybranej przez rodzica. Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://www.wielokultury.wroclaw.pl/klasy-przygotowawcze-dla-dzieci-obcojezycznych/ 

Pakiet startowy. Jest to publikacja przygotowana dla uczniów obcojęzycznych oraz ich rodziców. Znajdziecie tam wszelkie niezbędne informacje, które przydadzą się podczas początków w polskiej szkole – od wzorów dokumentów, przez informacje o życiu codziennym polskich szkół, po słowniczek z najważniejszymi pojęciami, z którymi spotkacie się w szkole. Dokument przygotowany jest w trzech językach: polskim, ukraińskim i angielskim. Można go bezpłatnie pobrać na stronie: https://www.wielokultury.wroclaw.pl/o_nas_dokumenty/ 

Asystenci międzykulturowi. W niektórych szkołach zatrudnieni są asystenci międzykulturowi. Są to osoby, które wspierają uczniów obcojęzycznych oraz ich rodziców. Asystent najczęściej przebywa w danej szkole przez kilka godzin tygodniowo. W tym czasie może pomóc rodzicom rozwiązać problemy administracyjne (pomoc w wypełnieniu dokumentów), a także wspiera ucznia w nauce (pomoc w odrabianiu lekcji, uczestnictwo w lekcjach). Asystent wspiera również nauczycieli w rozwiązywaniu konfliktów między uczniami, które wynikają z różnic kulturowych oraz bariery językowej. Wrocławscy asystenci znają języki obce, m.in. angielski, ukraiński i rosyjski, co często pomaga w nawiązaniu relacji z uczniem już w pierwszych dniach nauki w szkole. 

Bądź w kontakcie z Fundacją Ukraina! 

Oprócz tego,  Fundacja prowadzi szkolenia dla rodziców na różne tematy, które mogą posłużyć adaptacji dziecka z doświadczenia migracji oraz jego rodziców, bądź w kontakcie z Fundacją Ukraina aby być na bieżąco z ofertą wydarzeń!

Facebook: https://www.facebook.com/CUKR.Wroclaw/ i https://www.facebook.com/fundacja.ukraina/.

Instagram: https://www.instagram.com/cukr.wroclaw/ 

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCS9Afcq5gYybQwMTOvfeGXg. 

Bezpieczna przystań

Wyłączna odpowiedzialność za wyrażone opinie spoczywa na autorze i Komisja Europejska oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie ponoszą odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji